ترس کودکان از آمپول، خون، دکتر و بیمارستان

تزریق آمپول برای هیچ­کس لذت ­بخش نیست. دیدن خون و دکتری که روپوش سفید بر تن دارد و حتی محیط بیمارستان می­تواند برای بسیاری از مردم ترسناک باشد؛ اما با این وجود، می­توانید به فرزندتان کمک کنید تا در مورد درمان پزشکی، احساس بهتری داشته باشد و آن را با شکیبایی بپذیرد. این روش، سبب خواهد شد تا درمان راحت­تر انجام شود و به ­علاوه، ترس از دوا و دکتر تا دوران بلوغ و بزرگسالی باقی نماند.

پیشنهاد­های زیر به شما و پزشک، کمک می­کنند تا به حل و رفع مشکل بپردازید و مانع از پیشرفت آن شوید:

پندار­های نادرست را تغییر دهید

ما همیشه از دلایل بی­ اساس کودکان برای ترسیدن از مراجعه به پزشک، متعجب هستیم؛ اما می­توانیم با توضیحات مختصری نگرانی­های آن­ها را کاهش دهیم.

™ حقیقت را بگویید. بی­تردید، کودکان نمی­دانند که خونشان لخته خواهد شد و خونریزی مختصر پس از تزریق یک آمپول به مرگشان نمی ­انجامد. به فرزندتان بگویید که حدود چهار لیتر خون در بدن آن­ها در حال گردش است و همین خون، دارو­های تزریق شده را به سراسر بدن می­رساند. وقتی برای آزمایش، خون می­گیرند، توضیح دهید چرا این کار را می­کنند و چه­ قدر خون گرفته می­شود.

تزریق آمپول را برای کودک تشریح کنید. بعضی از کودکان می­پندارند آمپول مانند چاقو بدنشان را پاره خواهد کرد؛ اما اگر طول سوزن را به آن­ها نشان دهیم و به جای بدن کودک، از یک پرتقال برای نمایش نحوة تزریق استفاده کنیم، متوجه خواهند شد که سوزن فقط تا زیر پوست آن­ها نفوذ می­کند نه بیشتر.

مدت زمان تزریق آمپول را به کودک بگویید. بسیاری از کودکان، زمان تزریق را خیلی طولانی می­پندارند. شمارش ساده در طول تزریق می­تواند این احساس را عوض کند: «ببین فقط هشت شماره طول کشید».

مهارت­های غلبه بر ترس را به کودک بیاموزید

وقتی کودک بتواند واکنش­هایش را کنترل کند، شرایط را نیز آسان­تر تحمل خواهد کرد.

™ خونسردی را به او بیاموزید. مهارت­های کسب آرامش ( www.koodaklearn.ir/kxr) در این میان، نقش کلیدی دارند. توضیح دهید که اگر ماهیچه­ هایش را شل کند، در هنگام تزریق درد کمتری خواهد داشت. برای آشنایی با این مهارت­ها به بخش 10■2 مراجعه کنید. از کودک بخواهید قبل از تزریق آمپول، خود را با یک نفس عمیق آماده کند و آهسته آهسته نفسش را بیرون دهد.

™ از کودک بخواهید به آمپول فکر نکند. اگرچه، بسیاری از پزشک­ها و پرستار­ها در پرت کردن حواس کودکان ماهرند؛ اما کمک شما در این زمینه اثر بیشتری دارد. به او توضیح دهید، درست همان طوری است که در حال تماشای کارتون مورد علاقه­اش، صدای زنگ تلفن را نمی­شنود.

هیچ­گاه، نکوشید کودک را گول بزنید؛ زیرا موجب سلب اعتمادش از شما خواهد شد. کودک باید در این میان، نقش فعالی داشته باشد. به راههای زیر توجه کنید:

مطالعة کتاب، شمارش کتاب­هایی که روی میز دکتر است، خواندن شعر و شنیدن موسیقی.

کودک را در برابر ترس از آمپول، مقاوم کنید

اگر هنوز فرزندتان از تزریق آمپول می­ترسد، برنامة زیر را شروع کنید؛ اما قبل از به کارگیری از آن، روش بیان میزان ترس را که در صفحات نخست این فصل تشریح شده است، به کودک بیاموزید.

1. از عکس کمک بگیرید. این عکس­ها را می­توانید از کتاب­های پزشکی، انتخاب کنید؛ اما مؤثرترین راه آن است که از خودتان عکس بگیرید. در عکس اول، بر روی صندلی نشسته­ اید و آستین خود را بالا زده­ اید؛ در عکس دوم، پرستار به شما نزدیک شده است؛ در عکس سوم، پرستار در حال پر کردن آمپول است، در عکس چهارم، آمپول را به بازوی شما نزدیک می­کند و در عکس آخر، سوزن در ماهیچة بازوی شماست.
2. از کودکتان بخواهید به این عکس­ها نگاه کند. عکس­ها را به ترتیب به او نشان دهید و در هر مرحله، میزان ترسش را جویا شوید. اگر میزان اضطراب او زیاد نبود، بگذارید عکس بعدی را نگاه کند. این تمرین­ها را آن­قدر انجام دهید که مشکلی در نگاه کردن به چنین عکس­هایی نداشته باشد.
3. وسایل پزشکی را به او نشان دهید. یک آمپول تهیه کنید و روش کار آن را از دور به او نشان دهید. کم­کم به کودک نزدیک شوید تا آن را بهتر ببیند.

«مایکل» از آمپول وحشت داشت. او همیشه در مطب پزشک، حتی وقتی قرار نبود به او آمپول تزریق کنند از ترس جیغ می­کشید. ما بسته­ای سرنگ تهیه کردیم و در کنار او نشستیم. کم­کم در حالی که ترس او را کنترل می­کردیم، سرنگ را از داخل جلد نایلونی­اش خارج کردیم و آن را بر روی میز گذاشتیم. از او خواستیم آن را بردارد و نگاه کند. هنوز یک ساعت نگذشته بود که می­خواست ادای دکتر­ها را درآورد و به ما آمپول بزند!

4. کودک را از نزدیک با تزریقات آشنا کنید. فرزندتان را به یک مرکز بهداشتی انتقال خون ببرید و از کارکنان آنجا خواهش کنید در این راه به شما کمک کنند. مشاهدة کودکانی که از آمپول نمی­ترسند و حتی دردشان هم نمی­گیرد، از مؤثرترین راه­ها برای غلبه بر این نوع ترس است.

اگر فرزندتان احساس سرگیجه و غش دارد، اجازه دهید به­طور نشسته یا خوابیده تزریق را تماشا کند. در این مواقع از روش­های کسب آرامش استفاده نکنید؛ زیرا این تمرین­ها با کاهش فشار خون وضعیت را بدتر می­کنند.

5. کودک را در تجربه­ های واقعی دخالت دهید. اگر کودکتان به مرحله­ای رسیده است که می­تواند صحنة تزریق آمپول و یا خون­گیری را تحمل کند، برای طراحی یک برنامة مؤثر با پزشک مشورت کنید. فهرستی را از آنچه باید تحمل کند، نظیر تزریق آمپول، سوزن­زدن به نوک انگشت برای تعیین گروه خون و معاینة بالینی، تهیه کنید. در یک روز خلوت نزد پزشک بروید. فرزندتان را به پزشک و پرستار معرفی کنید. به کودک بگویید که در صورت همکاری با شما پاداش خوبی در انتظارش خواهد بود. اجازه دهید تا در طول چند دقیقه با این محیط جدید آشنا شود، سپس کار را شروع کنید. به یاد داشته باشید که هدف شما، پیشرفت تدریجی است. بنابراین انتظار زیادی نداشته باشید.

احساس خوشایندی را در مورد پزشک و بیمارستان به کودک القاء کنید

ترس از دکتر و بیمارستان معمولاً از تجربه ­های واقعی منشاء گرفته است. اگر لازم است، کودک را نزد پزشک دیگری ببرید و یا بیمارستانی را انتخاب کنید که برایش آشناتر باشد.

™ کودک را به طور منظم نزد پزشک ببرید. در نتیجه، کودک درمی­یابد که دکتر مراقب سلامتی بچه ­هاست، حتی وقتی که سالم هستند. هدیه ­ای تهیه کنید و مخفیانه به پزشک بدهید تا به عنوان پاداش، آن را به کودک بدهد. تشویق از جانب پزشک، مؤثرتر است.

™ گاهی اوقات، کودک را به بیمارستان نزدیک منزلتان ببرید تا قبل از آنکه روزی به علت بیماری در آنجا بستری شود با محیط بیمارستان، آشنا شود. اگر قوانین بیمارستان اجازه می­دهد او را با خود به داخل بخش­های بیمارستان ببرید و از دوست بیمار خود عیادت کنید.

™ علت بستری شدن را برای کودک، توضیح دهید. به او بگویید تا چه مدت باید در بیمارستان تحت نظر باشد. به او قول ندهید که کسی او را اذیت نخواهد کرد. بهتر است قبل از بستری شدن حداقل یک بار او را برای بازدید از این بیمارستان برده باشید. فرصتی پیش آورید تا با پزشکش صحبت کند و سؤالاتش را بپرسد.

™ وقتی ضرورت بستری شدن را به اطلاع کودک رسانید، بگذارید لوازم شخصی خود را جمع آوری کند و اگر می­خواهد، چند اسباب­ بازی یا حتی پتویش را همراه خود به بیمارستان ببرد.