ترس کودکان از ارتفاع

بسیاری از پدر و مادر­های ترسو وقتی فرزندان خود را در حال بالا رفتن از درخت یا راه رفتن روی شیروانی خانه می­بینند، آرزو می­کنند کاش بچه­ هایشان از ارتفاع می­ترسیدند. مانند بسیاری از ترس­ها این نوع ترس نیز ذاتی است و در سنین خاصی مشاهده می­شود. شیرخواران، به علت عدم تکاملِ توانایی تشخیص عمق از ارتفاع، کمتر می­ترسند؛ ولی یک کودک سه ساله ممکن است از ایستادن در بالای پلکان هم وحشت داشته باشد.

بسیاری از نوجوانان آن­قدر از ارتفاع می­ترسند که حتی از سرسره بالا نمی­روند و سوار شدن بر چرخ­فلک برایشان خارج از تصور است. ترس از ارتفاع، کودکان را از بسیاری از تفریحات محروم می­کند و موجب جدایی بین آن­ها و سایر هم سن و سالانشان می­شود. این ترس حتی ممکن است در تمام طول زندگی با آن­ها همراه باشد. درواقع، طبق یک گزارش تحقیقاتی مشخص شده است که 35 درصد بزرگسالان از ارتفاع می­ترسند. همة این افراد، در هر سنی که باشند نشانه­ های مشترکی را ذکر می­کنند: گیجی، عدم تعادل و در اغلب موارد احساس اینکه یک آهن­ربا آن­ها را به سوی زمین جذب می­کند. بنابراین، برای کمک به فرزندتان در خلاص شدن از شر این نوع ترس، پیشنهاد­های ما را به کار گیرید.

از ترس کودک جلوگیری کنید

وقتی یک کودک دو یا سه ساله ترسش را آشکار می­کند، برای جلوگیری از دایمی شدن آن، واکنش شدیدی نشان ندهید و کودک را تحت فشار نگذارید.

™از او حمایت کنید. وقتی به مکان مرتفعی می­روید دستش را بگیرید یا بگذارید انگشت شما را بگیرد. او برای کسب اعتماد به نفس، نیازمند زمان است.

™بگذارید دیگران را مشاهده کند. فرصتی فراهم کنید تا کودکان دیگر را در حال بازی با سرسره تماشا کند. اگر تصمیم گرفت این بازی را امتحان کند، لبخندی از رضایت بزنید. اگر فقط تا نیمة نردبان بالا رفت باز هم او را تحسین کنید. بگویید: «دفعة بعد یه پله بالاتر می­ری»، این رفتار موجب شکل­گیری اعتماد به­ نفس در کودک می­شود. هرگز از جمله ­هایی مانند: «بچه بازی در نیار. برو بالا!» یا حتی «خیلی خوشحالم که دیگه از ارتفاع نمی­ترسی.» استفاده نکنید. اشارة غیر زبانی هم ممکن است ترس کودک را تشدید کند. به او تلقین منفی نکنید که چون دیروز می­ترسیده امروز هم خواهد ترسید.

™کودک را تحت فشار نگذارید. اگر خودتان از ارتفاع می­ترسید، هرگز ترس خود را بروز ندهید؛ کودک را برای این ترس، مسخره نکنید. بهتر است به جای آنکه بالا رفتن از سرسره را شجاعت تلقی کنیم، جنبة تفریحی این عمل را به کودک گوشزد کنیم.

مهارت­های غلبه بر ترس را به کودک بیاموزید

اگر ترس کودک پس از سن چهار سالگی نیز ادامه یافت، آموزش روش­هایی را که موجب کاهش اضطراب می­شوند، شروع کنید. شاید او هرگاه که می­ترسد، تنفسش تند و کوتاه می­شود و در نتیجه احساس گیجی می­کند و ترسش از سقوط بیشتر می­شود. این واقعیت را برای کودک شرح دهید و روش صحیح تنفس را به او بیاموزید. برای مطالعة بیشتر به بخش 10■2 (روش­های کسب آرامش) مراجعه کنید. www.koodaklearn.ir/kxr

از روش نردبان استفاده کنید

یکی از بهترین راه­ها برای مقاوم کردن کودک نسبت به ترس از ارتفاع، آن است که مجبورش کنید بالا رفتن از نردبان را یاد بگیرد.

1. از کودک بخواهید بر روی اولین پلة نردبان بایستد. سپس اگر نمی­ترسد یک پله بالاتر برود و آن­قدر این کار را ادامه دهد تا آنجا که بترسد بالاتر برود. بهتر است در هنگام بالا رفتن از نردبان، ترس خود را با اعداد یک تا ده یا حتی توضیح شفاهی بیان کند. وقتی به پله­ای رسید که موجب ترسش شد، می­تواند پایین بیاید.
2. در کودک، اعتماد ایجاد کنید. این بار از کودک بخواهید تا از پله­ای که موجب ترسش می­شود، بالا رود و برای چند ثانیه منتظر بماند؛ در طول این مدت دستش را بگیرید. به­تدریج، بکوشید این زمان را طولانی­تر کنید تا آنکه بتواند بدون گرفتن دست شما به راحتی بر روی آن پله بایستد. اکنون، وقت آن است که یک پلة دیگر بالاتر برود و همان مراحل قبل را تکرار کند.
3. او را تحسین کنید. اگرچه از میان بردن ترس کودک ممکن است روزها، هفته ­ها، یا حتی ماهها طول بکشد؛ ولی شما هم­چنان به ستایش او ادامه دهید. پیشرفت کُند یا عقب­گرد کودک، نباید تحسین و تمجید شما را به تأخیر اندازد.

از تجربیات حقیقی استفاده کنید

وقتی کودک در روش نردبان پیشرفت کرد، از موقعیت­های حقیقی استفاده کنید.

™کودک را در برابر ترس از ارتفاع مقاوم کنید. اگر از بازی جانگل جیم می­ترسد، با همدیگر بر روی آن بازی کنید. دستش را بگیرید و تا هنگامی که ترسش از میان نرفته است به ارتفاع بالاتری نروید.

™در مورد سرسره، ابتدا بهتر است با انواع کوچک­تر تمرین کنید. خودتان از سرسره بالا بروید و درحالی­که کودک را در بغل گرفته­ اید، سُر بخورید. آن­قدر این کار را انجام دهید تا به تنهایی جرأت بالا رفتن و سر خوردن را پیدا کند. اگر خودتان از سرسره بازی می­ترسید از یک نفر دیگر خواهش کنید تا با کودک تمرین کند.

™یکی از روش­های مفید، استفاده از یک آسانسور با دیوار­های شیشه­ ای است. این نوع آسانسور در بعضی از هتل­ها وجود دارد. با کودک وارد آسانسور شوید و یک طبقه بالا بروید. سپس برای چند لحظه مکث کنید تا کودک به این ارتفاع عادت کند. به او اطمینان دهید که دوباره به طبقه اول باز می­گردید، سپس یک طبقه بالاتر بروید. مطمئن باشید که به این بازی جدید عادت خواهد کرد.

ممکن است از به کارگیری این پیشنهاد آخر، خجالت بکشید. در این صورت، داوطلبی برای اجرای آن پیدا کنید. پیشنهاد دیگر این است که با کودک به پارک بروید و از او بخواهید یکی از حیواناتی را که با انداختن پول شروع به حرکت می­کنند، انتخاب کند. سپس همراه او بر روی این وسیلة بازی بنشینید و سواری کنید. آن­قدر بر روی این بازی تمرین کنید که بتواند به­ تنهایی با آن بازی کند.