ترس کودکان از خوابیدن در بیرون از خانه

از کودکان امروزی انتظار می­رود که در بیرون از خانه فعالیت داشته باشند، در خانة مادربزرگ بخوابند، به اردو­های تفریحی بروند، و یا شب را در خانة یکی از دوستان بگذرانند؛ ولی بسیاری از کودکان به سبب برخی ترس­های بی­ موردشان نمی­توانند این قبیل کار­ها را انجام بدهند.

مراحل زیر، به منظور یافتن راه حلی برای غلبه بر نگرانی فرزندتان طراحی شده ­اند:

علت ترس را تشخیص دهید

بنشینید و دربارة مواردی که کودکتان را می­ترساند با او صحبت کنید و اگر خودتان نیز در نوجوانی چنین نگرانی­هایی را تجربه کرده ­اید، او را از آن­ها باخبر کنید. شاید او از موقعیت­های جدید، تاریکی، خیس کردن رختخواب یا دزدیده شدن می­ترسد. شاید از این می­ترسد که نیمه شب از خواب بیدار شود و دیگر نتواند در یک منزل غریبه بخوابد یا حتی مریض شود. با توجه به عامل ترس، به یکی از بخش­های کتاب که به این مسأله مربوط است، مراجعه کنید. برای نمونه، اگر فرزندتان بعضی از شب­ها رختخوابش را خیس می­کند، تا وقتی مشکلش حل نشده است، نباید مجبورش کنید در منزل یکی از دوستانش بخوابد.

فهرستی از منازلی که کودک در آن­ها راحت است، تهیه کنید

از کودک بپرسید دوست دارد عصر را در منزل کدام یک از دوستان یا آشنایان بگذراند. سپس این فهرست را براساس میزان علاقة کودک مرتب کنید.

برنامه را با شخصی که کودک با او احساس راحتی بیشتری می­کند، آغاز کنید و هدف خود را برای او توضیح دهید. جلسه­ای تمرینی ترتیب دهید. بدین­ صورت که کودک را در منزل آن شخص بگذارید و به او بگویید که مثلاً ساعت 7 بعدازظهر به دنبالش می­روید. در جلسات بعدی، مدت زمانی را که در منزل آن شخص می­ماند، طولانی­تر کنید. برای مثال، ساعت 8، 9 یا 10 شب دنبالش بروید؛ اما همیشه آماده باشید که اگر کودک می­خواهد زودتر از زمان تعیین شده به خانه برگردد، او را بیاورید. پس از چند جلسه، ممکن است به جایی رسیده باشید که ساعت یک نیمه شب و یا دیرتر دنبالش بروید؛ اما نکته این است که بیشتر کودکان در این ساعت­ها خوابیده­ اند. بنابراین، هدف شما از برگزاری این گونه جلسات تمرینی، این است که کودک، یک شب در منزل آن شخص بخوابد.

کودک را آماده کنید

بگذارید کودک در مورد آنکه چقدر در منزل دوستش می­ماند، تصمیم­ گیری کند. در مورد راهبرد­هایی که می­تواند موجب احساس راحتی و آرامش در منزل آن دوست شود نیز با او صحبت کنید.

™به کودک بگویید که هر وقت بخواهد، می­تواند به شما تلفن کند. حتی اگر کار مهمی هم نداشته باشد و فقط هدفش کمی گپ زدن با شما باشد.

™به کودک اجازه دهید اگر می­خواهد، وسایلی مانند یک اسباب­ بازی یا کتاب را همراه خود ببرد.

™کسب آرامش را به کودک بیاموزید. (بخش 10■2 را ببینید.) و به او یادآوری کنید تا هنگام بروز ترس، آرام نفس بکشد و کلمة «آرام» را زمزمه کند.

™فهرستی از جمله­ های مثبت، تهیه کنید. جمله­ هایی مانند، «اینجا مواظبم هستند»، «بابا و مامان الان حالشون خوبه»، «داره بهم خوش می­گذره، خاله سوزان خیلی مهربونه». از او بخواهید هرگاه احساس ترس یا نگرانی می­کند، این جمله ­ها را زیرلب زمزمه کند.

پاداش را فراموش نکنید

پاداش با نشان دادن پیشرفت کودک، به او کمک می­کند تا به استقلال دست یابد.

™هر پیشرفتی را با پاداش تقویت کنید. مهم نیست که کودک در اولین جلسة تمرین می­خواهد زود به خانه برگردد، ولی مهم این است که حاضر شده چند ساعتی را بیرون از خانه بگذراند، بنابراین؛ شایستة دریافت پاداش است. دفعات بعد برای دریافت پاداش، باید مدّت بیشتری در خانة دوستش بماند. در نهایت، به او بگویید که اگر زمانی تصمیم گرفت شب در آنجا بخوابد، پاداش بسیار بزرگی به دست خواهد آورد.

™از پی­آمد­های طبیعی استفاده کنید. یک پی­آمد منطقی می­تواند صرف شام در یک رستوران یا تماشای یک فیلم در سینما باشد. بدین صورت که به کودک بگویید اگر تا ساعت 5.­8 شب در خانة دوستش بماند، برای دیدن فیلم سینمایی سانس 9 او را به سینما خواهید برد. راه دیگر این است که به کودک بگویید در صورتی که عصر را در بیرون از خانه بگذراند، می­تواند برای شام یک یا چند نفر از دوستانش را به منزل دعوت کند.

جلسات تمرین را در منزل دیگران هم تشکیل دهید

وقتی کودک می­تواند شب را در منزل شخصی که در ابتدای فهرست بود (به 2-13-14 مراجعه کنید)، بگذراند، تمرین را در منزل نفر دوم فهرست ادامه دهید و همین­طور، به طرف انتهای فهرست پیش بروید.

برای رفتن کودک به اردو برنامه ­ای ترتیب دهید

وقتی مشکل فرزند شما برای خوابیدن در منزل دیگران حل شد، باید کاری کنید تا بتواند در مکانی غیر از منزل شخصی، مانند یک اردوگاه یا هتل نیز راحت باشد. بدین منظور، ابتدا بکوشید چند بار همراه با همة افراد خانواده به مسافرت بروید تا کودک شرایط جدید را ابتدا در کنار کسانی که با آن­ها راحت است، تجربه کند.

™به تدریج، محل پیک­نیک را به مکان­هایی دورتر انتقال دهید. برای مثال، در ابتدا، پارک محل مناسبی است؛ اما بکوشید برای دفعات بعدی به بیرون از شهر بروید.

™کودک را در فعالیت­هایی که در طول پیک­نیک رخ می­دهد، شرکت دهید (برای مثال، تهیة غذا یا جمع ­آوری چوب برای آتش).

™اکنون، وقت آن رسیده است که کودک را با دوستانش به یک اردو بفرستید. اردو­هایی که از سوی مدارس اداره می­شوند، بدن منظور مناسب هستند؛ اما قبلاً از برنامه­ های اردو اطلاع یابید.