تغییرات اخلاقی و ارزشی در دوران نوجوانی

کسب توانایی های شناختی می تواند این صفت را در نوجوان مشخص سازد که به اصطلاح "پای خود را در کفش دیگران فرو می کند".

تغییرات در شناخت اجتماعی نوجوانان

در مدرسه ابتدایی، کودکان شروع به درک این می کنند که مردم دیگر از افکار و احساساتی متفاوت از خودشان برخوردارند؛ به هر حال درک این موضوع برای آنان سخت است. که "هر آنچه در افکار و احساسات خودشان تاثیر دارد در دیگران هم می تواند تاثیر داشته باشد." در مرحله قبل از نوجوانی به دلیل چشم انداز محدود این مسئله را ابتدا در مورد بهترین دوستان انجام داده و سپس به ترتیب با همسالان، اعضاء خانواده و نهایتا با افراد در سنین متفاوت انجام می دهد. این ظرفیت چشم انداز به تدریج در نوجوانی توسعه یافته است. به طوری که او را قادر به ایفا نقش متقابل می نماید. به عبارت دیگر نوجوانان می توانند نقطه نظرات دیگران را درک کرده و چگونگی تاثیر افکار یا اقدامات خود بر دیگران را متوجه شوند. به هرحال قادر به درک این است که نقطه نظرات مردم تحت تاثیر نقش های اجتماعی همچنین زمینه های فرهنگی و قومی خودشان است. قادر به بحث موضوعات مختلف با در نظر گرفتن دیدگاه افراد در نقش های اجتماعی مختلف است. نوجوانان بزرگتر همچنین درک می کنند نقطه نظرات مردم به دلیل عوامل درون فردی، بین فردی و اجتماعی – فرهنگی می تواند پیچیده باشد. نهایتا این مهارت به قدری توسعه می یابد که می تواند از تجربیات دیگران بهره گیرد.

سیستم ارزشی شخصی نوجوان

با پیشرفت در تکامل شناختی، اعتقادات نوجوانان نسبتا انتزاعی تر و به مقدار قابل توجه ریشه در اصول ایدئولوژیک عمومی پیدا می کند. افراد جوان همزمان با کسب استقلال عاطفی از والدین، اعتماد کمتری (نسبت به سابق) به اعتقادات و ارزش های والدین قائل می شوند. نوجوانان همچنین استقلال بیشتری در رفتار پیدا کرده و با موقعیت ها و تصمیماتی که قبلا تجربه نکرده بودند مواجه می شوند. این ظرفیت جدید و تجربیات، افراد جوان را مواجه با موقعیت هایی می کند که ناچار هستند توصیه والدین و دوستان را مقایسه کرده و با فشارهای رقابتی سازش یافته و رفتاری که مورد نظر است بروز دهند. در حالی که آن ها قبلا تصمیمات اخذ شده و نقطه نظرات افراد بالغ را قبول می کردند، نوجوانان شروع به جایگزینی یک سری ارزش های متفاوت از افراد بالغ حول و حوش می کنند. این تقلا جهت روشن کردن ارزش هایی است که بخشی به علت توسعه استقلال رفتاری بوده بخش وسیع دیگر پیدایش حسی است که اصطلاحا پیدایش سیستم ارزشی شخصی گویند. یک جریان تدریجی است که در انتهای نوجوانی بین 20-18 سالگی ظهور می یابد.

تکامل اخلاقی در نوجوانان

تکامل اخلاقی به موازات پیشرفت در استدلال و شناخت اجتماعی پیش می رود. با دسترسی به افکار انتزاعی و درک این که نقطه نظرات و عقاید مردم ممکن است متفاوت باشد، لذا طریقی که نوجوانان با موضوعات اخلاقی برخورد می کنند تغییر می کند. طبق تئوری تکامل اخلاقی، کودکان بزرگتر و نوجوانان در مرحله سطح قراردادی استدلال اخلاقی هستند که در آن اصول اخلاقی به طور مطلق از والدین و معلم منشاء می یابد. قضاوت درست و غلط طبق اصول ملموس انجام می گیرد. در این مرحله معتقدند به طریقی رفتار یا عمل نمود که مورد پذیرش دیگران قرار گیرد. در صحت قوانین اجتماعی تردیدی نیست هر کسی با تقویت کردن و احترام گذاشتن به قانون اجتماعی وظیفه خودش را انجام می دهد.

عناصر استدلال اخلاقی اصولی در نوجوانی بروز می کند. با این سطح از قضاوت و قوانین به این نتیجه می رسیم که استانداردهای اخلاقی، ذهنی و براساس نقطه نظر بوده و می تواند مورد موافقت قرار نگیرد. یک فرد ممکن است پای بندی وظیفه اخلاقی بوده و براساس استانداردهای اجتماعی رفتار کند ولی صرفا تا حدی که استانداردها نوع بشر را حمایت کنند. ولی گاهی اتفاقی می افتد که باید قراردادهای اجتماعی را مورد سوال قرار داد و وقتی که اصولی مثل: انصاف، مروت یا کیفیت زندگی نسبت به نرم های اجتماعی مصوب در الویت قرار می گیرد. تحقیقات تجربی روی تئوری کوهلبرگ نشان داده است که ابعاد استدلال قراردادی و اصولی هر دو در دوره نوجوانی وجود دارد و سطوح مختلف استدلال در موقعیت های مختلف استفاده می شود. طرح کوهلبرگ از تکامل اخلاقی تمرکز بر آگاهی از عدل و انصاف است. این آگاهی به معنی پای بند بودن به احترام متقابل و برابر است. با این آگاهی مهمترین مسئله در تصمیمات اخلاقی این است که آیا تصمیم نهایی منصفانه بود یا خیر؟

تکامل معنوی در نوجوانان

در دوره نوجوانی اعتقادات مذهبی همچنین انتزاعی و اصولی می شود. خصوصا اعتقادات نوجوان بیشتر محور موضوعات معنوی و ایدئولوژیک بوده و جهت یابی کمتر به سوی عبادت، طرز اجرا و رعایت سفت و سخت عادات مذهبی دارد. برخلاف کودکان، نوجوانان تاکید بر ابعاد درونی تعهد مذهبی می کنند یعنی، اعتقادات شخصی برایش مهمتر است و کمتر به تظاهرات خارجی می پردازد. در واقع برای نوجوان شرکت در مراسم رسمی مذهبی ارزش چندانی ندارد. انتهای نوجوانی زمانی است که اشخاص به بازپرسی و ارزشیابی مجدد بسیاری از اعتقادات دوره کودکی می کنند. با تغییرات تکاملی در سیستم ارزشی، اعتقادات مذهبی فرد جوان، بیشتر خصوصی (شخصی) شده و کمتر به عادات سنتی مذهبی که قبلا پایبند بود تاکید می شود.