ویژگی های کودکان اوتیسم

اوتیسم به عنوان یک اختلال رشدی و عصبی-زیستی طولانی مدت تعریف شده است که مشخصه آن دشواری ملاحظه در برقراری ارتباط و روابط اجتماعی است. این بیماری نوعی اختلال عصبی است که با حضور رفتارهای غیرعادی مانند: اشکال در پردازش اطلاعات و پردازش حسی، اصرار به حفظ یکسانی و انجام کارهای یکنواخت و حرکات تکراری شناخته می شود. اوتیسم هم چنین شامل مشکلاتی در زمینه توجه کردن، تقابل اجتماعی، تنظیم رفتاری و هیجانی و نقیصه های در زمینه شناختی و زبان است، که از آن جمله می توان به مشکلاتی ارتباطی، بازی های نمادین و عملکرد اجرایی اشاره کرد. علائم اوتیسم معمولا بین 18 تا 36 ماهگی قابل مشاهده است. زمانی که اختلال نادری محسوب می شد، میزان وقوع آن بین 1 در 1000 تا تقریبا 1 در 175 نفر تخمین زده می شد. تشخیص اوتیسم بر مبنای رفتارهای قابل مشاهده صورت می گیرد تا ارزیابی ژنتیکی و معاینه پزشکی. اوتیسم در تمامی نقاط دنیا، در تمامی سطوح اقتصادی و اجتماعی و نیز تمامی گروه های نژادی و قومیت ها پیدا می شود.

هر چهار حوزه رشد شامل؛ حوزه حسی، حوزه اجتماعی، زبان و شناخت، در اثر اوتیسم دچار آسیب می شود. حوزه حسی، حواس پنجگانه سنتی (شنوایی، بویایی، چشایی، بینایی و لامسه) و سیستم حسی دهلیزی را در برمی گیرد. کودکان مبتلا به اوتیسم ممکن اختلالاتی در هر یک از شش سیستم حسی یاد شده را در مقادیر مختلف نشان دهند. این قبیل کودکان به دلیل مشکلاتی که در زبان و پرداش اطلاعات اجتماعی دارند روزانه با چالش های اجتماعی متعددی دست و پنجه نرم می کنند. 

کودکان مبتلا به اوتیسم ممکن است دچار نقیصه های شناختی باشند اما روش های سنتی ارزیابی شناخت بر روی پردازش و تولید کلامی تاکید دارند لذا ارزیابی دقیق شناخت را با مشکل مواجه می کنند. اوتیسم نوعی عقب ماندگی و یا اختلال روانی نیست بلکه ممکن است به غلط یکی از این دو تشخیص داده شود و در نتیجه کارایی درمان کاهش یابد. اوتیسم می تواند با عقب ماندگی و اختلال روانی همراه باشد؛ اما تشخیص افتراقی آن از عقب ماندگی ذهنی با استفاده از شیوه هایی که معمولا عقب ماندگی ذهنی را با آن تعیین می کنند (به ویژه استفاده از هوش آزمایی و مقیاس های مربوط به مهارت های سازگارانه) دشوار است. افراد مبتلا به اوتیسم همواره به شیوه ثابتی پاسخ نمی دهند و از این رو ارزیابی مهارت های سازگارانه و شناختی را با مشکل مواجه می کنند. علاوه بر این افراد اوتیستیک ممکن است نتوانند به نحو موثری از مهارت های زبانی ابزاری که برای پاسخگویی در ارزیابی های شناختی کلامی لازم است استفاده کنند. همچنین؛ تشخیص افتراقی اوتیسم و اسکیزوفرنی، هنگامی که کودک نتواند وجود توهم ها را گزارشکند، دشوار است.

نهایتا این که؛ اوتیسم اختلالی است که در طول زمان تغییر می کند و به صورت مشکل پویایی است که ممکن است در قالب برخی رفتارها در یک سن خاص خود را آشکار ساخته و بعد ناپدید گردد. این بیماری گاهی پیشرفت دارد و گاهی پس رفت و مکانیزم های دخیل در آن هنوز به طور کامل معلوم نشده است. برخی کودکان هنگامی پسرفت می کنند که در مدرسه و یا سایر سرویس های مداخله ای ثبت نام نمی کنند. برخی هنگام بیماری پس رفت مهارت ها را نشان می هند. آنچه مسلم است این است که برخی از این بالا و پایین شدن ها را باید در خود اختلال و در تربیت این کودکان جستجو کرد. کودکان مبتلا به اوتیسم می توانند از طریق حمایت و مداخله مناسب به افرادی انطباق پذیر که دارای توانایی و مهارت های متنوعی هستند تبدیل شوند. هیچ گونه توصیفی که بتواند به درستی و شیوه مناسب مسیر این اختلال را در زندگی کودک تشریح کند وجود ندارد.

آنچه که اوتیسم نیست؛ این است که اختلالی است با آشفتگی های هیجانی در معنای نوعی آن. این بدان معناست که؛ علیرغم پاسخ های رفتاری و هیجانی غیرمعمولی که افراد اوتیستیک به دنیا و محرکات آن دارند، لیکن به لحاظ هیجانی، آشفته محسوب نمی شوند. متاسفانه طی سالیان اخیر در یک روند مختل کننده شاهد این مسئله هستیم که برخی مدارس برچسب اختلال های هیجانی را به تشخیص اوتیسم و سندرم آسپرگر ترجیح می دهند. این امر به سیستم مدرسه اجازه می دهد کودک را به دلیل رفتارهای مشکل زا از کلاس بیرون کرده و او را بین برنامه های بین برنامه های درون و بیرون مدرسه سرگردان کنند. کودکان اوتیستیک عاری از هیجان نیستند، این کاملا اشتباه است که آنان را فاقد پاسخ های هیجانی بدانیم. در واقع این کورکان از طیف متنوعی از هیجانات از قبیل؛ لذت، ترس، عصبانیت و شادی برخوردارند. با این حال نحوه ابراز این هیجانات در آن ها به گونه ای است که ممکن است با انتظارات متناسب یک موقعیت خاص همخوان نباشد. ای ناهمخوانی است که اغلب به غلط به عنوان فقدان هیجان تعبیر می شود. در همین رابطه می توان گفت کودک مبتلا به اوتیسم ممکن است به واکنش های اجتماعی دیگران پاسخی ندهد. او ممکن است به تشویق های اجتماعی پاسخ نداده و یا سرزنشی را نادیده بگیرد. کودک ممکن است با یک اظهارنظر کوچک (مثلا؛ موهایت نامرتب است) از کوره در برود اما در مقابل یک تذکر جدی (در خیابان ندو) عکس العملی نشان ندهد.

دیگر تصور غلط مرتبط با اوتیسم این است که تمامی افراد اوتیستیک به نوعی دچار رفتارهای خود آزارانه هستند. با وجود این که بسیاری از کودکان اوتیستیک خود را ناخن کشیده و گاز می گیرند و به سر خود ضربه می زنند اما این مسئله شامل تمام کودکان اوتیستیک نمی شود. لازم به ذکر است که برخی از کودکان به منظور تحت تاثیر قرار دادن دیگران دست به اعمال خود آزارانه می زنند. کودکی که اسباب بازی مورد نظرش به او داده نمی شود و سر خود ا به زمین می کوبد و متعاقب این کار آن را بدست می آورد، می آموزد که کوبیدن سر راه مناسبی برای رسیدن به نتیجه دلخواه است، اغلب والدین مرعوب اوقات تلخی و قشقرق به راه انداختن کودکشان می شوند و کودک می آموزد با تهدید به راه انداختن قشقرق، می تواند موقعیت را در دست بگیرد.

اوتیسم محصول رفتار والدینی و نبود عشق و تربیت کافی نیست. این اختلال می تواند توسط هر چیزی که سیستم عصبی مرکزی (CNS) را تحت تاثیر قرار دهد ایجاد شود. برخی از عواملی که می توانند به سیستم عصبی مرکزی آسیب برسانند عبارتند از؛ عوامل ژنتیکی، عفونت های ویروسی، کاهش یا قطع اکسیژن هنگام تولد و یا اندکی پس از تولد، اختلالات متابولیکی، استفاده از داروهای کشنده و الکل، مسمومیت های محیطی با سرب یا جیوه و آسیب مغزی تروماتیک (TBI).

تربیت و زندگی با کودک مبتلا به اوتیسم فشار روانی زیادی را به والدین و دیگر فرزندان خانواده وارد می کند. مطالعات نشان می دهد اوتیسم بیش از هر اختلال دیگری موجب فشار روانی به خانواده می شود. در مقایسه با مادران کودکان مبتلا به سندرم دان، مادران کودکان اوتیستیک احساس دلبستگی و رضایت خاطر کمتری نسبت به فرزند خود ابراز می کنند. این امر مستقیما به عدم پاسخدهی کودکان مبتلا به اوتیسم مربوط می شود. خواهران و برادران کودکان مبتلا به اوتیسم احساس می کنند، کمتر مورد توجه والدین خود قرار می گیرند و مسئولیت بیشتری در قبال کارهای مراقبتی و سخت منزل بر عهده دارند.